ช่วงที่สุนัขตั้งท้องและช่วงที่สุนัขให้นมลูกการเปลี่ยนแปลงไม่ได้เกิดขึ้นเฉพาะกับการกายของพวกเขาเท่านั้น แต่การดำเนินชีวิตของสุนัขเองก็เปลี่ยนไปด้วย หากสุนัขของคุณกำลังอยู่ในช่วงตั้งท้องหรืออยู่ในช่วงให้นมลูก เจ้าของควรให้การเอาใจใส่ดูแลเป็นพิเศษกับความต้องการทางโภชนาการที่เปลี่ยนแปลงของสุนัขตั้งแต่ช่วงที่ตั้งท้อง คลอด และให้นมลูก
โภชนาการและการควบคุมน้ำหนักตัวเป็นเรื่องสำคัญมากสำหรับสุขภาพของแม่สุนัขที่กำลังตั้งท้อง แม้ว่าแม่สุนัขไม่จำเป็นต้องพบสัตวแพทย์บ่อยเหมือนกับคนเรา แต่เจ้าของก็ควรปรึกษาคุณหมอเพื่อขอคำแนะนำเกี่ยวกับวิธีดูแลสุนัขตั้งท้องอย่างเหมาะสม โดยเฉพาะการป้องกันปัญหาปรสิตทั้งภายในและภายนอกร่างกาย เนื่องจากเป็นอันตรายต่อสุขภาพของแม่สุนัขและลูกตัวน้อย
แน่นอนว่าการตั้งท้องเป็นเรื่องที่น่ายินดี แต่ในขณะเดียวกันการดูแลสุนัขตั้งท้องก็เป็นเรื่องละเอียดอ่อนที่ต้องระมัดระวังเป็นอย่างมาก ยิ่งในช่วงสัปดาห์แรกของการตั้งท้อง เจ้าของจำเป็นต้องดูแลพวกเค้าอย่างใกล้ชิด
โดยอาการเหล่านี้คืออาการที่บ่งบอกว่าสุนัขของคุณกำลังตั้งท้อง –
น้องหมาตั้งท้องมักจะเหนื่อยง่ายและนอนหลับมากขึ้น ทั้งนี้อาจเป็นเรื่องยากที่จะสังเกตเห็นความเปลี่ยนแปลงในน้องหมาที่ชอบพักผ่อนมากกว่าทำกิจกรรม ในกรณีนี้ให้สังเกตเวลาพวกเค้าเดินว่าเหนื่อยง่ายหรือเหนื่อยเร็วกว่าปกติหรือไม่แทน
พฤติกรรมบางอย่างของน้องหมาตั้งท้องอาจเปลี่ยนแปลงไป เช่น ต้องการความสนใจจากเจ้าของมากขึ้น อยากอยู่ด้วย เข้าหาบ่อยขึ้น แต่บางครั้งพวกเค้าก็ต้องการพื้นที่ส่วนตัว หากถูกรบกวนก็อาจแสดงท่าทางไม่พอใจหรือหงุดหงิดใส่ได้
การกินอาหารผิดปกติเป็นอีกหนึ่งอาการที่พบได้ในสุนัขตั้งท้อง โดยแม่สุนัขบางตัวอาจกินอาหารน้อยลง มีอาการอาเจียนเป็นครั้งคราวในช่วงแรกหรือในช่วงระหว่างการตั้งท้อง แต่บางตัวก็อาจกินอาหารมากกว่าปกติ และไม่พอใจกับมื้ออาหารทั่วไป ความผิดปกติเหล่านี้เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในร่างกาย
ความเปลี่ยนแปลงที่เห็นได้อย่างชัดเจนในการตั้งท้องของสุนัขคือหน้าท้องขยายใหญ่ขึ้น อย่างไรก็ตามการขยายตัวของหน้าท้องไม่ได้เกิดขึ้นในทันที แต่จะเริ่มสังเกตเห็นได้ในช่วงปลายของการตั้งท้องแล้ว หากพบว่าหน้าท้องของพวกเค้าใหญ่ขึ้น แนะนำให้รีบพาไปพบสัตวแพทย์ในทันที
น้องหมาตั้งท้องจำเป็นต้องได้รับสารอาหารที่ครบถ้วนและสมดุลในปริมาณที่เหมาะสม รวมถึงควรได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิด โดยเฉพาะในเวลาให้อาหาร
ความต้องการพลังงานของน้องหมาตั้งท้องจะสูงขึ้นตามน้ำหนักตัวที่เพิ่มมากขึ้น สัตวแพทย์อาจแนะนำสูตรอาหารที่ให้พลังงานสูง รวมถึงมีไขมัน คาร์โบไฮเดรต และโปรตีนในปริมาณที่เหมาะสม นอกจากสูตรอาหารที่ต้องเลือกอย่างดีแล้ว การกำหนดปริมาณอาหารให้เพียงพอก็เป็นสิ่งสำคัญเช่นกัน หากให้ปริมาณมากไปก็อาจทำให้แม่สุนัขมีน้ำหนักเกินได้
ระยะเวลาตั้งท้องของสุนัขอยู่ที่ประมาณ 9 สัปดาห์ ในช่วงสัปดาห์ที่ 6 และ 7 ควรดูแลสุนัขตั้งท้องให้ได้รับปริมาณอาหารที่ไม่มากจนเกินไป และควรเปลี่ยนมาให้อาหารสูตรลูกสุนัข เนื่องจากมีพลังงานและสารอาหารมากกว่าสูตรทั่วไป ช่วยให้แม่สุนัขแข็งแรง ได้รับสารอาหารที่จำเป็นอย่างครบถ้วน และพร้อมสำหรับการให้นมลูกตัวน้อย เมื่อเริ่มเข้าสู่สัปดาห์ที่ 9 แม่สุนัขจะอยากอาหารน้อยลง ซึ่งเป็นสัญญาณเตือนว่าพวกเค้าใกล้คลอดเจ้าตัวน้อยออกมาแล้ว
สำหรับแม่สุนัขที่อยู่ในช่วงตั้งท้องและช่วงให้นมลูก การเปลี่ยนแปลงไม่ได้เกิดขึ้นแค่กับสภาพร่างกายเท่านั้น แต่การใช้ชีวิตและความต้องการทางโภชนาการของพวกเค้าก็เปลี่ยนแปลงไปด้วย การดูแลสุนัขตั้งท้องอย่างใกล้ชิดจึงเป็นสิ่งสำคัญมาก
| สัปดาห์ที่ 1 และ 2 |
|
| สัปดาห์ที่ 3 และ 4 |
|
สัปดาห์ที่ 5 และ 6 |
|
สัปดาห์ที่ 7 และ 8 |
|
สัปดาห์ที่ 9 |
|
ก่อนการตั้งท้องของสุนัข:
ก่อนการตั้งท้องของสุนัข เจ้าของควรวางแผน ประเมินสุขภาพร่างกาย และปรึกษาสัตวแพทย์เรื่องการฉีดวัคซีนให้เรียบร้อยเสียก่อน
ซึ่งตามแนวทางปฏิบัติเกี่ยวกับการใช้วัคซีนในสุนัขและแมว แนะนำให้ฉีดวัคซีนดังต่อไปนี้:วัคซีนป้องกันโรคไข้หัดสุนัข
วัคซีนป้องกันพาร์โวไวรัส
วัคซีนป้องกันไวรัสตับอักเสบ
วัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า (เรบีส์)
หากได้รับการฉีดวัคซีนครบถ้วนตั้งแต่ก่อนตั้งท้องแล้ว ก็ไม่จำเป็นต้องฉีดวัคซีนกระตุ้นเพิ่มเติมอีก ซึ่งสัตวแพทย์เองก็ไม่แนะนำให้ฉีดวัคซีนให้กับแม่สุนัขที่กำลังตั้งท้อง
ความแตกต่างหลักระหว่างสุนัขพันธุ์ใหญ่และสุนัขพันธุ์เล็กในช่วงตั้งท้องคือความต้องการทางโภชนาการ โดยสุนัขพันธุ์เล็กต้องการพลังงานมากกว่าสุนัขพันธุ์ใหญ่ เพื่อบำรุงลูกตัวน้อยในท้องและเพื่อให้มีน้ำนมเพียงพอต่อการเลี้ยงลูก ในช่วงสัปดาห์ที่ 3 แม่หมาตั้งท้องอาจต้องกินอาหารมากขึ้นถึง 3 เท่า เพื่อให้การผลิตน้ำนมเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและเพื่อรักษาน้ำหนักตัวให้สมดุล ส่วนในช่วงใกล้คลอด แม่หมาต้องการสารอาหารและพลังงานมากกว่าน้องหมาทั่วไปถึง 15% - 25%
ทั้งนี้การเลือกสูตรอาหารให้แม่สุนัขตั้งท้องควรพิจารณาจากขนาดของสายพันธุ์ด้วย
หากคุณวางแผนจะเพิ่มจำนวนสมาชิกมะหมา ก่อนการผสมพันธุ์ควรประเมินสุขภาพร่างกายของว่าที่แม่สุนัขเป็นอันดับแรก เนื่องจากร่างกายของพวกเค้าจะมีความต้องการทางโภชนาการและการดูแลเปลี่ยนแปลงไป โดยสุนัขที่มีน้ำหนักไม่เป็นไปตามเกณฑ์มาตรฐาน มักมีความเสี่ยงต่อปัญหาสุขภาพ:
สุนัขที่มีน้ำหนักน้อยกว่าเกณฑ์มักมีปัญหาในการกินอาหารได้ไม่เพียงพอต่อความต้องการของร่างกายตัวเองและลูกน้อยในท้อง
สุนัขที่มีน้ำหนักเกินอาจประสบปัญหาคลอดยาก เนื่องจากลูกสุนัขมีขนาดตัวใหญ่เกินไป
เจ้าของต้องมั่นใจว่าแม่สุนัขได้รับสารอาหารที่ครบถ้วนและสมดุลในปริมาณที่เหมาะสม สิ่งนี้จะช่วยให้ว่าที่แม่สุนัขมีน้ำหนักตัวเหมาะสมและมีร่างกายแข็งแรงพร้อมผสมพันธุ์ นอกจากนี้ยังช่วยให้การตั้งท้องไปจนถึงการคลอดและให้นมลูกเป็นไปอย่างราบรื่น
ระยะเวลาตั้งท้องของสุนัขคือเก้าสัปดาห์ ในช่วงแรกสุนัขตั้งท้องจะมีน้ำหนักเพิ่มเพียงเล็กน้อย จนเมื่อเข้าสู่สัปดาห์ที่หก น้ำหนักจะเพิ่มอย่างรวดเร็ว และหลักจากนั้นก็จะเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ
สุนัขตั้งท้องจะต้องการพลังงานเพิ่มขึ้น โดยจะสะท้อนออกมาในรูปแบบของน้ำหนักตัวที่เพิ่มขึ้น ความต้องการจะเพิ่มมากขึ้นเมื่อเข้าสู่การตั้งท้องในสัปดาห์ที่ 6 โดยแม่สุนัขจะกินอาหารมากกว่าปกติประมาณ 25% - 50% ในช่วงใกล้คลอด
อาหารที่ดีที่สุดสำหรับแม่สุนัขที่กำลังตั้งท้องและต้องให้นมลูกคือ อาหารคุณภาพดี โภชนาการครบถ้วน และเหมาะสำหรับการเจริญเติบโตในทุกช่วงวัย แม้ว่าโดยทั่วไปจะแนะนำให้กินอาหารสูตรลูกสุนัข แต่อาหารสูตรสำหรับลูกสุนัขพันธุ์ใหญ่อาจไม่ค่อยเหมาะสม เนื่องจากร่างกายของแม่สุนัขมีการเปลี่ยนแปลง ทำให้ต้องการพลังงานและแร่ธาตุแตกต่างจากช่วงปกติ
ควรหลีกเลี่ยงอาหารดิบหรืออาหารที่ไม่ปรุงสุก สามารถให้อาหารสูตรสำหรับสุนัขตั้งท้องหรือสูตรสำหรับลูกสุนัขตามการแนะนำของสัตวแพทย์ โดยไม่จำเป็นต้องให้อาหารเสริมหรือวิตามินเพิ่มเติม
อีกหนึ่งทางเลือกที่ดีสำหรับแม่หมาตั้งท้องคือการให้อาหารสุนัขไอแอมส์™ โปรแอคทีฟ เฮลท์™ สูตรแม่และลูกสุนัข เพราะมีส่วนช่วยในการเพิ่มน้ำนม เสริมสร้างพัฒนาการของลูกสุนัขตั้งแต่อยู่ในท้องแม่ และยังมีสารอาหารสำคัญอย่างดีเอชเอที่ช่วยในการทำงานของระบบสมองให้ลูกสุนัขมีการเรียนรู้ที่ดีขึ้นด้วย
แม้ว่าหลังคลอดแม่สุนัขจะมีน้ำหนักตัวลดลงแล้ว แต่พวกเค้ายังคงต้องการสารอาหารมากกว่าปกติ ซึ่งความต้องการนี้จะขึ้นอยู่กับจำนวนลูกสุนัขและการให้นม โดยแม่สุนัขอาจต้องการอาหารมากกว่าปกติ 2 - 3 เท่า เพื่อให้มีน้ำนมเพียงพอสำหรับลูกตัวน้อย นอกจากนี้ควรเช็กให้แน่ใจว่าแม่สุนัขได้รับน้ำในปริมาณที่เหมาะสม เพราะมันมีส่วนช่วยในการผลิตน้ำนมด้วยเช่นกัน
เพื่อให้แม่สุนัขที่อยู่ในช่วงให้นมลูกได้รับสารอาหารที่เพียงพอ คุณสามารถลองใช้เทคนิคเหล่านี้ได้:
<ul><li> เลือกให้อาหารที่มีคุณค่าทางอาหารครบถ้วน เช่น อาหารสูตรสำหรับลูกสุนัข
<ul><li> หลีกเลี่ยงการเพิ่มปริมาณอาหารในแต่ละมื้อ แต่ให้เพิ่มจำนวนมื้ออาหารตลอดวันแทน
<ul><li> แนะนำให้เทอาหารเม็ดทิ้งไว้ เพื่อให้แม่สุนัขเข้าถึงได้ตลอดทั้งวัน
ในช่วง 4 - 5 สัปดาห์หลังคลอด ลูกสุนัขจะเริ่มให้ความสนใจในอาหารของแม่ เจ้าตัวน้อยจะกินอาหารอื่นมากขึ้นและดูดนมน้อยลง ซึ่งโดยส่วนใหญ่แล้วลูกสุนัขจะหย่านมเมื่ออายุประมาณ 7 - 8 สัปดาห์ ในเวลานี้ร่างกายของแม่สุนัขจะเปลี่ยนไปมีความต้องการพลังงานในระดับปกติ จึงกลับไปกินอาหารสูตรเดิมก่อนการตั้งท้องหรือสูตรทั่วไปได้แล้ว

สุนัขตั้งท้องควรเปลี่ยนมากินอาหารที่ให้พลังงานสูง (ควรเปลี่ยนหลังตั้งท้องได้หนึ่งเดือน) อาหารควรมีปริมาณโปรตีน 22% และปริมาณแคลอรี่ที่ย่อยได้ประมาณ 1600 กิโลแคลอรี
สุนัขที่อยู่ในระหว่างการคลอดลูก มักจะไม่ยอมกินอาหาร เนื่องจากกระบวนการคลอด ทำให้เหนื่อย อ่อนเพลีย ท้องไส้ปั่นป่วน มีอาการอาเจียน และรู้สึกไม่สบายตัว หากให้แม่สุนัขกินอาหารทันทีหลังคลอด พวกเค้าอาจมีอาการอาเจียนได้
สุนัขจะมีโอกาสตั้งท้องสูงเมื่อได้รับการผสมพันธุ์ในช่วงติดสัด ซึ่งจะเกิดขึ้นปีละครั้งหรือสองครั้งขึ้นอยู่กับสายพันธุ์ สุนัขจะเข้าสู่ช่วงติดสัดเมื่อมีอายุประมาณ 6 เดือน โดยช่วงนี้จะกินเวลาประมาณ 3 สัปดาห์
แม่สุนัขก็อาจมีการคิดถึงลูกตัวน้อยได้ ดังนั้นควรวางแผนการแยกลูกสุนัขจากแม่ให้เรียบร้อยก่อนเริ่มผสมพันธุ์
หลังจากคลอดลูกแล้ว สุนัขสามารถตั้งท้องได้อีกแต่ก็จะขึ้นอยู่กับช่วงติดสัดด้วย ทางที่ดีจึงควรแยกสุนัขตัวผู้ออกห่างจากแม่สุนัขก่อน เพื่อป้องกันการผสมพันธุ์โดยไม่ตั้งใจ
เคยสงสัยไหมว่าทำไมน้องหมาบางตัวถึงมีหุ่นอวบอ้วนกว่าที่ควรจะเป็น? น้องหมาก็เหมือนกับเราที่ต้องเผชิญกับปัญหาน้ำหนักตัว ผู้เลี้ยงจำเป็นต้องดูแลให้น้องหมามีน้ำหนักและรูปร่างที่เหมาะสม ถึงแม้ว่าจะมีขนมหลากหลายชนิดยั่วยวนใจและข้อจำกัดในการออกกำลังกายมากขึ้นก็ตาม การรับมือกับปัญหาน้ำหนักเกินในสุนัขอาจเป็นเรื่องยากหากคุณไม่รู้วิธีลดอย่างถูกต้อง อ่านบทความของเราเพื่อเรียนรู้วิธีการดูแลและการเลือกอาหารลดน้ำหนักสุนัขอย่างเหมาะสม
ในปัจจุบันพบว่าสุนัขมีน้ำหนักตัวเกินมากขึ้น ผู้เลี้ยงจึงควรสังเกตรูปร่างและร่างกายของน้องหมาให้ละเอียดยิ่งขึ้น สัมผัสลำตัวแล้วพบกระดูกซี่โครงไหม? มองเห็นช่วงเอวหรือไม่? การสังเกตเหล่านี้มีบทบาทสำคัญในการประเมินว่าสุนัขอ้วนหรือผอมเกินไปหรือไม่ หากพบว่าน้องหมามีปัญหาเกี่ยวกับน้ำหนักตัว คุณควรจัดการในทันที
การรักษาน้ำหนักให้เหมาะสมส่งผลดีต่อสุขภาพ รูปลักษณ์ภายนอก และความเป็นอยู่ สุนัขที่มีน้ำหนักเกินมักจะเสี่ยงต่อปัญหาสุขภาพต่าง ๆ เช่น โรคเบาหวานและโรคหัวใจ ผู้เลี้ยงควรทำความเข้าใจสาเหตุที่ทำให้สุนัขน้ำหนักเพิ่มขึ้น เพราะมันเป็นก้าวแรกในการส่งเสริมสุขภาพที่ดีและยืดอายุให้ยืนยาวขึ้น
เรารู้ดีว่าการลดน้ำหนักหมามักจะทำให้ผู้เลี้ยงส่วนใหญ่กังวลและเครียด แต่ทุกอย่างจะง่ายขึ้น หากคุณเริ่มต้นลดน้ำหนักให้น้องหมาด้วยวิธีเหล่านี้
เลือกโภชนาการที่ครบถ้วนและสมดุล
โภชนาการที่ดีจะประกอบด้วยสารอาหารที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตของสุนัข ขอแนะนำให้ปรึกษาสัตวแพทย์เพื่อวางแผนมื้ออาหารที่เหมาะสำหรับการลดน้ำหนัก โดยอาหารลดน้ำหนักสุนัขควรผลิตจากส่วนผสมคุณภาพสูงและมีแคลอรีต่ำ สิ่งสำคัญคือต้องกำหนดปริมาณอาหารให้เหมาะสม ไม่มากหรือน้อยจนเกินไป
ออกกำลังกายเป็นประจำ
การออกกำลังกายคือวิธีลดน้ำหนักสุนัขที่ได้ผลดีที่สุด แต่ควรปรับให้เหมาะกับสายพันธุ์และอายุของสุนัขด้วย คุณอาจชวนพวกเค้าเล่นหรือทำกิจกรรมสนุก ๆ เช่น เล่นคาบของ วิ่งล่าเหยื่อ หรือว่ายน้ำ เพื่อกระตุ้นให้น้องหมาเคลื่อนไหวร่างกายมากขึ้น อย่างไรก็ตาม แนะนำให้ค่อย ๆ เพิ่มความเข้มข้นและระยะเวลาของการออกกำลังกายเพื่อลดน้ำหนักทีละน้อย ควบคู่ไปกับการกินอาหารที่ดีต่อสุขภาพเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีที่สุด
จัดการกับปัญหาสุขภาพ
น้ำหนักที่เพิ่มขึ้นอาจเป็นสัญญาณเตือนของปัญหาสุขภาพ แนะนำให้ไปพบสัตวแพทย์เป็นประจำเพื่อตรวจเช็กร่างกายและค้นหาสาเหตุที่ทำให้น้ำหนักเพิ่มขึ้น ปัญหาต่าง ๆ เช่น ปัญหาเกี่ยวกับต่อมไทรอยด์อาจทำให้สุนัขมีน้ำหนักเพิ่มขึ้น โดยสัตวแพทย์สามารถแนะนำแนวทางการรักษา การใช้ยา และการเลือกอาหารลดน้ำหนักสุนัขที่เหมาะสมได้
ดูแลเอาใจใส่อย่างใกล้ชิด
หมั่นสังเกตพฤติกรรมและความเปลี่ยนแปลงของน้องหมาอย่างสม่ำเสมอ อาจจะต้องปรับแผนตามความจำเป็น การลดน้ำหนักหมาแบบค่อยเป็นค่อยไปช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนได้ดี ควรทำตามแผนการอย่างเคร่งครัดและสม่ำเสมอ แม้น้องหมาจะมีน้ำหนักตัวตามที่คาดหวังแล้วก็ควรควบคุมน้ำหนักให้เหมาะสมต่อไป อย่างไรก็ตาม หากพบว่าน้องหมามีน้ำหนักลดลงหรือเพิ่มขึ้นอย่างกะทันหัน ควรพาไปพบสัตวแพทย์เพื่อตรวจเช็กร่างกายอย่างละเอียด
ประเมินผลการลดน้ำหนัก
แม้ว่าการทำตามแผนลดน้ำหนักอย่างเคร่งครัดจะเป็นสิ่งสำคัญ แต่ก็ไม่ควรลดน้ำหนักเร็วเกินไปหรือเลือกใช้วิธีลดน้ำหนักสุนัขที่ไม่ดีต่อสุขภาพ
สิ่งสำคัญในการลดน้ำหนักสุนัขคือการเลือกวิธีที่ดีต่อสุขภาพ ต้องไม่ส่งผลเสียต่อร่างกายในระยะยาว และน้ำหนักต้องไม่ลดลงเร็วจนเกินไป โดยปัจจัยเหล่านี้คือสิ่งที่คุณควรระมัดระวังมากเป็นพิเศษในช่วงลดน้ำหนัก
การควบคุมน้ำหนักให้เหมาะสมถือเป็นสิ่งสำคัญสำหรับความเป็นอยู่โดยรวมของสุนัข การเลือกใช้วิธีลดน้ำหนักหมาที่ดีต่อสุขภาพ ควบคู่ไปกับการปรึกษาสัตวแพทย์และสังเกตพฤติกรรมอย่างใกล้ชิด จะช่วยให้น้องหมาของคุณมีชีวิตที่มีความสุขมากขึ้น